Weerstandsvermogen en risico's

Algemene uitkering 1% accres risico
Ontwikkeling algemene uitkering gemeentefonds. De groei van het gemeentefonds - niet zijnde compensatie voor loon- en prijsaanpassing - is tot en met 2025 vastgesteld (bevroren), hierover wordt geen risico gelopen. In 2026/2027 heeft het Rijk structureel € 1 miljard aan het gemeentefonds toegevoegd en vanaf 2027 voert het rijk een nieuwe financieringssystematiek in dat gekoppeld is aan de ontwikkeling van het bruto binnenlands product. Maar over de verwerking is nog veel onduidelijkheid. In deze risicoparagraaf houden we 1% van de algemene uitkering aan als structureel risico tegen een midden-risico. Enerzijds lopen we tot en met 2025 geen risico op het volumeaccres, anderzijds is er vanaf 2027 onzekerheid over de nieuwe financieringssystematiek. Wij houden rekening met een structureel (midden) risico van 1%, zijnde € 5,2 miljoen.   

Algemene uitkering 1% verdeelrisico
Met ingang van 2023 is een herverdeling van het gemeentefonds doorgevoerd. De budgettaire effecten zijn in de begroting 2024 en verder verwerkt. De komende jaren vindt er een verfijning plaats van de doorgevoerde herverdeling, waar het risico van herverdelingseffecten ontstaat. Naast deze herverdelingseffecten is jaarlijks sprake van verdeelrisico's in het gemeentefonds als gevolg van bijstellingen in de toegestane verdeelmaatstaven (zoals aantal inwoners en woningen). Wij houden rekening met een structureel (midden) risico van 1%, zijnde € 5,2 miljoen.

BTW-compensatiefonds
De verrekening van de onder- of overuitputting op het btw compensatiefonds wordt via het gemeentefonds met de gemeenten verrekend. Anders gezegd, het risico bestaat dat gemeenten in gezamenlijkheid meer btw declareren dan er in het fonds aan budget beschikbaar is. Het risico is beperkt de afgelopen jaren is sprake geweest van onderuitputting. Het risico wordt pro meorie geraamd.

Overige belastingrisico's
De belastingdienst heeft voor de jaren tot en met 2018 in 2019 de controle afgerond. Het risico op terugbetalingen bij toekomstige controles schatten wij in op € 100.000 per jaar tegen een middenrisico.

Volumerisico´s opbrengstramingen
Deze doen zich voor bij de OZB en bij diverse eigen heffingen zoals bouwleges, leges burgerzaken, markt-/havengelden. Ook het volume van geraamde dividenden is te zien als een risicopost. Het risicodeel op deze posten is in de risicomatrix gesteld op 10% van de geraamde bedragen en heeft een structureel karakter. In de risicocalculatie is in totaal ca € 2,81 mln. als risicobedrag opgenomen (als middenrisico).

Programma Aanpak Stikstof (PAS)
De afgelopen jaren hebben Zwolse plannen, projecten en werken doorgang kunnen vinden. Stikstof werd dan binnen het plan, project of werk inpasbaar gemaakt. Daarbij hebben we te maken met het gegeven dat het stikstofdossier nog niet in stabiel vaarwater verkeert. Als gemeente zijn we daarin afhankelijk van de kaders die de provincie en het Rijk stellen. Duidelijk is dat het voor een meer stabiele situatie in het stikstofdossier nodig is dat er effectieve landelijke en provinciale maatregelen genomen worden voor stikstofvermindering en natuurverbetering. Zolang dat uitblijft kan er sprake blijven van juridische onzekerheden en risico op afkeuring van overheidsbesluiten door rechters in besluitvormingsprocedures voor nieuwe ontwikkelingen waarin stikstof een rol speelt. Dat er kort geleden een nieuw college van Gedeputeerde Staten is aangetreden en er in november 2023 Tweede Kamerverkiezingen zijn, maakt dat het vooralsnog onzekerheid blijft wanneer de benodigde maatregelen genomen worden.
Als gemeente blijven we er vanuit de vakgroep stikstof onverkort op gericht om plannen, projecten en werken waarin stikstof een rol speelt inpasbaar te maken, zoals we dat de afgelopen jaren telkens gedaan hebben. De werkgroep strategie stikstofruimte werkt een strategie uit hoe er door de gemeente stikstofruimte verworven kan worden voor het geval dat nodig gaat zijn om een plan of project mogelijk te maken. Bij de vakgroep stikstof zijn er op dit moment geen concrete plannen of projecten voor het komende jaar bekend die niet uitgevoerd zouden kunnen worden vanwege stikstof. Voor plannen verder weg in de tijd volgt de beoordeling als die plannen concreet genoeg zijn om het op stikstof te kunnen beoordelen. In zijn algemeenheid is het zo dat plannen en projecten vanwege de inpassing van stikstof meer uitwerkingstijd nodig kunnen hebben. Vanuit de vakgroep blijft gestuurd worden op basis van de landelijke ontwikkelingen, in gesprek en afstemming gebleven met de provincie Overijssel en wordt gekeken naar mogelijke beheersmaatregelen binnen de beschikbare kaders en op basis van de Zwolse Ontwikkelstrategie Stikstof.     

Omgevingsvergunningen / reisdocumenten / rijbewijzen
De omgevingswet inclusief wet kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB), invoering 01-01-2024, zal gevolgen (kunnen) hebben voor de dienstverlening maar ook voor de inkomsten en uitgaven. Deze zijn zo goed mogelijk verwerkt in de begroting 2024 maar het zal enige jaren duren voor dit voldoende inzichtelijk is. Digitaal aanvragen rijbewijzen is verwerkt in de begroting van Zwolle. Digitaal aanvragen reisdocumenten lijkt doorgeschoven te zijn naar een later moment.